Чацвер, 28.03.2024, 22:43

КРЭСІВА

Галоўная »
КРЭСІВА — красала, металічная прылада для высякання агню з крэменю. Вядома з эпохі жалезнага веку. На тэрыторыі Беларусі найбольш старажытнае крэсіва датуецца познім этапам зарубінецкай культуры (II — V ст. н.э.). Яно зроблена з нераўнамерна навугляроджанага металу з наступнай тэрмаапрацоўкай (гартаваннем).


Крэмень, крэсіва і цэра

Выкарыстоўваліся розныя тыпы крэсіва: лірападобныя (Х — ХІІ ст.), двухлязовыя падоўжана-авальнай формы (ХІІ — ХІІІ ст.) і двухлязовыя авальныя (ХІІІ —XIV ст.). Крэсіва бытавала на працягу многіх стагоддзяў. Высечаная з крэменю іскра падпальвала цэру (мяккую, пушыстую, накшталт ваты, масу з вываранага, вымачанага і высушанага дрэўнага грыба). Крэмень, крэсіва, цэру звычайна насілі з левага боку пояса ў магалейках — адмысловых скураных капшуках. Са з'яўленнем у ХІХ ст. запалак сфера бытавання крэсіва пачала звужацца, спачатку — у горадзе, затым на сяле, дзе пэўны час сяляне выраблялі запалкі саматужным спосабам. У перыяд нямецка-фашысцкай акупацыі беларусам давялося зноў вярнуцца да здабывання агню крэсівам. Ім карысталіся і партызаны.

крэсіва
Калачападобныя і двухлязовыя авальныя крэсівы

крэсіва
Магалейка для крэсіва. 19 ст.

Выраблялі крэсіва мясцовыя кавалі са старых напільнікаў і іншых утыльных стальных вырабаў. Замест цэры ўжывалі лямпавы кнот ці скручаную тканіну, запраўленую ў бляшаную трубку.
Меню
Відэаканал GantsRegion
Уваход

Пошук
Катэгорыі раздзелу
Публікацыі [252]
Каталог файлаў [100]
Малая краязнаўчая энцыклапедыя [115]
Культура [194]
Адукацыя [37]
Спорт [1380]
Здарэнні [462]
Грамадства [465]
Эканоміка [36]
Транспарт [141]
Блог [6]
Падарожнічаем разам [18]
Каляндар
«  Сакавік 2024  »
ПанАўтСерЧацПятСубНяд
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
Хто тут?
Анлайн усяго: 3
Гасцей: 3
Карыстальнікаў: 0

Статыстыка і партнёры
Яндекс цитирования Museum.by
Тэгi

Шаноўныя сябры!

Калі вы маеце нейкую інфармацыю пра гісторыю, культуру, этнаграфію Ганцаўшчыны і хацелі б яе змясціць у сеціве,
вы можаце звязацца з намі напісаўшы ў форму зваротнай сувязі.