МАГІЛЁЎСКІ МУЗЕЙ існаваў у Магілёве з 15.11.1867 г. да 1918 г. пры Магілёўскім губернскім статыстычным камітэце. З 1878 г. губернскі музей. Развіццю музея спрыяў магілёўскі губернатар А.С.Дэмбавецкі. На тэрыторыі Магілёўскай губерні збіраліся экспанаты па сельскай гаспадарцы і прамысловасці, вырабы фабрык і заводаў, з 1868 г. таксама матэрыялы па заалогіі, гісторыі, узоры карысных выкапняў. У 1896 г. у фондах музея налічвалася каля 700 адзінак захоўвання.

Меў гістарычны, этнаграфічны і геаграфічны (геалагічны) аддзелы. У гістарычным аддзеле экспанаваліся: калекцыя манет 10 — 19 стст. (больш за 500 экзэмпляраў), кальчуга і ўпрыгожанні з раскопак Анэлінскага кургана Быхаўскага павета, рукапіснае евангелле 15 ст., акты Магілёўскага магістрата 1577 — 1756 гг., грамата 1606 г. караля польскага і вялікага князя Вялікага княства Літоўскага Жыгімонта III Вазы Чарэйскаму касцёлу, «Лексікон славянароскі», надрукаваны ў 1654 г. у Куцеінскай друкарні, прыходна-расходныя кнігі Магілёва за 1683 — 1706 гг., сімвалічныя ключы ад Магілёва работы мясцовых майстроў 18 ст., грамата 1767 г. караля польскага і вялікага князя Вялікага княства Літоўскага Станіслава Аўгуста Панятоўскага аб пацвярджэнні магдэбургскага права Мсціславу, троннае крэсла Кацярыны II з Магілёўскага дарожнага палаца, сані Напалеона, кінутыя ім у час уцёкаў з Расіі, атлас 1823 г. з планамі гарадоў Магілёўшчыны і інш. Сярод экспанатаў этнаграфічнага аддзела мадэлі сялянскага двара ў Рагачоўскім павеце і ветрака, батлейка з Быхаўскага павета, прылады працы і побыту сялян, прадметы саматужнай і заводскай вытворчасці, народнае адзенне, дзіцячыя цацкі. У геаграфічным аддзеле экспанаваліся ўзоры глеб, гербарыі і інш.

Калекцыі музея вывучалі і сістэматызавалі гісторыкі-краязнаўцы М.В.Фурсаў, Е.Р.Раманаў, С.Ю.Чалоўскі. Гэтыя калекцыі сталі асновай збору гістарычнага музея (глядзіце у артыкуле Магілёўскі абласны краязнаўчы музей).