МАКАЦЁР –
ганчарны выраб; глыбокая гліняная пасудзіна з слабапрафіляваным тулавам і шырокім вусцем, часам з 1 – 2 вушкамі, якая служыла пераважна для расцірання маку і іншых прадуктаў.
Макатры Пасудзіны, падобныя формаю на макацёр, вядомы па археалагічных раскопках з
жалезнага веку. Паводле цэхавых статутаў 17 ст. (Мінск, Полацк) макацёр быў адным з прадметаў, які павінны былі вырабіць чаляднікі ў час экзамену на званне майстра.
У залежнасці ад прымянення макацёры былі універсальныя і спецыялізаваныя. Універсальныя макацёры ўжывалі для расцірання прадуктаў, а таксама для гатавання
ежы ў печы, заквашвання цеста і інш. Іх выраблялі з фармовачнай масы павышанай вогнетрываласці (гліны з дамешкам жарствы ці пяску)
гартаваныя, чорназадымленыя, радзей проста абпаленыя з шурпатай унутранай паверхняй (памерамі звычайна 1 – 4 л). Бытавалі паўсюдна. Сярод спецыялізаваных макацёраў вылучаліся макацёры "на мак", "на
бліны", "на бабку". Макацёры "на мак" (для расцірання маку, канаплянага і льнянога семя) бытавалі пераважна ў заходніх і цэнтральных раёнах. Выраблялі непаліванымі з высакаякаснай фармовачнай масы без дамешкаў. На ўнутраную паверхню для лепшага расцірання прадуктаў вострай палачкай або драчкай (накшталт грэбеня) наносілі палоскі. Макацёры "на бліны", для заквашвання цеста і іншага пашыраныя амаль паўсюдна, выраблялі паліванымі звычайна з вушкамі па баках (памеры 3 – 20 л). Макацёры "на бабку" (для смажання, размінання варанай гародніны) бытавалі на Усходзе і Паўднёвым захадзе Беларусі. Мелі чорназадымленую або паліваную паверхню, памеры 2 – 2,5 л.
Лакальныя асаблівасці макацёра выяўляюцца таксама ў мясцовых назвах: макацёр – на Падняпроўі і сумежных з ім паўднёва-ўсходніх раёнах Падзвіння, у Цэнтральнай Беларусі, макотра – на Палессі, цёрла, цёрніца – на Падзвінні, Панямонні, Цэнтральнай Беларусі, вярцега, мяцеліца – на Паўднёвым захадзе Беларусі. У сярэдзіне 20 ст. макацёры выйшлі з масавага ўжытку.