Галоўная | Рэгістрацыя | Уваход | RSS | Чацвер, 25.04.2024, 03:18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
МЕДНІЦТВАГалоўная »МЕДНІЦТВА — тэхніка вырабу гаспадарчых і мастацкіх рэчаў з медзі; галіна дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Вядома ў краінах Старажытнага Усходу з 4-га тысячагоддзя да н.э., у Еўропе — з 3-га тысячагоддзя да н.э. Медніцтва. Медны посуд. Канец 19 ст. - пачатак 20 ст. На Беларусі вытворчасць мастацкіх вырабаў з прывазной медзі і яе сплаваў (дыядэмы, бранзалеты, пярсцёнкі, спражкі і інш.) вядома з часоў бронзавага веку. Росквіту дасягнула ў 17— 18 ст. У многіх гарадах і мястэчках працавалі майстры-меднікі і катляры, якія з прывазной ліставой медзі выраблялі разнастайны літургічны і гаспадарчы посуд: тазы, падносы, чайнікі, кварты, чашы, каўшы, блюды, кубкі і інш. У сярэдзіне 17 ст. беларускія майстры (Ф.Мікулаеў, М.Сямёнаў і інш.) працавалі ў Рускай дзяржаве, дзе выраблялі для маскоўскіх храмаў і царскага двара царкоўнае і гаспадарчае начынне. Тэхніка і віды мастацкай апрацоўкі медзі разнастайныя: выкалатка, паліроўка, паянне, чаканка, гравіраванне арнаментальных (раслінных, зааморфных) і сюжэтна-тэматычных кампазіцый. Вялікіх памераў тазы, падносы, жароўні выцягваліся з аднаго кавалка медзі. Пасудзіны больш складаных форм выраблялі з дапамогай спецыяльных прыстасаванняў: у цісках мацавалі спружыністы рычаг, другі канец якога прасоўвалі ўнутр пасудзіны; стукаючы малатком па рычагу, яго канцом выбівалі патрэбную форму. Знутры пасудзіну лудзілі. У канцы 18 — 19 ст. медніцтвам займаліся майстры некаторых рудняў на Гомельшчыне, Гродзеншчыне і інш. Медніцтва таго часу вызначалася своеасаблівым спалучэннем усходніх форм з традыцыйнымі мясцовымі. Глякі, тазы, кварты, дайніцы, збаны, вёдры, блізкія па форме аналагічнаму глінянаму і драўлянаму посуду, былі пашыраны пераважна ў абыходку мяшчан. Асноўны від дэкаратыўна-мастацкага аздаблення вырабаў — фактурная апрацоўка паверхні, што давала прыгожае зіхаценне. У пачатку 20 ст. медніцтва заняпала. Калекцыі меднага посуду 18 — 19 ст. зберагаюцца ў беларускіх музеях. Аўтар: Я.М.Сахута Этнаграфія Беларусі: энцыклапедыя / Беларуская Савецкая Энцыклапедыя; рэдкалегія: І.П. Шамякін (галоўны рэдактар) [і інш.]. - Мінск: БелСЭ, 1989. - 375 с. |
|