НАРОДНЫЯ ВУЧЫЛІШЧЫ — навучальныя ўстановы ў Расійскай імперыі ў 1783 — 1918 гг.. Падпарадкоўваліся Камісіі па народных вучылішчах. Падзяляліся на 4-класныя галоўныя (тэрмін навучання 5 гадоў) і 2-класныя малыя.

На Беларусі галоўныя народныя вучылішчы існавалі ў Магілёве (1789 — 1809 гг.), Полацку (1789-97гг.), Віцебску (1794 — 1809 гг.). Вывучаліся лацінская, руская, польская і нямецкая мовы, катэхізіс, арыфметыка, гісторыя, геаграфія, геаметрыя, архітэктура, механіка, фізіка, маляванне.

Малыя народныя вучылішчы дзейнічалі ў Полацку (1797 — 1820 гг.), Оршы (1791 — 1821 гг.), Чэрыкаве (1791 — 1837 гг.), Мсціславе і Чавусах (1791 — 1830 гг.), Копысі (1791-97 гг.). Школы са статутамі малых народных вучылішчаў заснаваны магістратам у Рэчыцы (1800-09 гг.), дамініканцамі ў Беліцы (1790 — 1833 гг.), канонікамі рэгулярнымі ў Азяранах Рагачоўскага павета (1792 — 1837 гг.). Пры ліквідацыі галоўных і малых народных вучылішчаў ствараліся пачатковыя народныя вучылішчы са статутам прыходскіх вучылішчаў. Былі 1-класныя (3 — 4 гады навучання) і 2-класныя (5 — 6 гадоў). Выхаванцамі народных вучылішчаў былі пераважна дзеці сялян.

Народныя вучылішчы скасаваны ў 1917-18 гг.