ПАСІЎНЫ СЛОЎНІКГалоўная »
ПАСІЎНЫ СЛОЎНІК — частка слоўнікавага складу мовы, якая мала выкарыстоўваецца ў жывым штодзённым маўленні, але зразумелая ўсім, хто валодае гэтай мовай. Проціпастаўляецца актыўнаму слоўніку. Пасіўны слоўнік складаюць састарэлыя словы (гістарызмы і архаізмы), што выйшлі або выходзяць з ужытку, і неалагізмы, якімі толькі пачынаюць карыстацца. У працэсе развіцця мовы і грамадства словы могуць пераходзіць з пасіўнага слоўніка ў актыўны і наадварот. Напрыклад, у савецкі час з пасіўнага ў актыўны перайшлі словы «адмірал», «гвардыя», «дзяржава», «дойлід», «палкоўнік», «статут», «урад».
Ад пасіўнага слоўніка мовы неабходна адрозніваць пасіўны слоўнік асобнага носьбіта мовы, які залежыць ад яго прафесіі, адукацыі, сацыяльнага асяроддзя ды іншае. Пасіўны слоўнік, як і актыўны, вылучаецца толькі ў дачыненні да адпаведнай гістарычнай эпохі, кожнай з якіх уласцівая свая актыўная і пасіўная лексіка. Умелае выкарыстанне пасіўнага слоўніка ў мастацкай літаратуры, публіцыстыцы дае магчымасць узнавіць рэальна-гістарычныя абставіны, стварыць каларыт эпохі, дапамагае індывідуалізаваць мову персанажаў.
Крыніца: «Краязнаўчая газета» №21 (710) чэрвень 2018 год |