ВАЛЮШНЯЕ РАМЯСТВО – валенне сукна, а таксама выраб
галаўных убораў,
абутку, гаспадарчых рэчаў з воўны шляхам валення (катання). На Беларусi вядома з даўнiх часоў, найбольшае развiццё атрымала ў 19 ст. З валенага сукна звычайна шылi верхняе
адзенне – світы, сярмягi,
буркi,
бурносы, курты i iнш. Працэс апрацоўкi валеных вырабаў (магерак,
брылёў,
валёнак, лямцу для конскай збруi) уключаў 4 этапы: закладка вырабу, валенне, фармаванне, аддзелка. Воўну насцiлалi на стале на змочаным вадой кавалку палатна (плацiк), потым яго скачвалi разам з воўнай у трубку i камячылi pукaмi да ўтварэння тонкага пласта (пляйстры). На яго праз палатняную пракладку клалi новы пласт воўны, накрывалi плацiкам i зноў камячылi. Потым даставалi пракладку, надавалi пляйстрам форму вырабу, злучалi абодва пласты, аблiвалi кiпенем i, для ушчыльнення, шмат разоў раскочвалi i цёрлi спецыяльнымi качалкамi (
валёк, пруток, рубцы). Загатоўку насаджвалi на драўляныя калодкi (правiдлы, балванкi) для надання патрэбнай формы. Пасля сушкi ў печы выраб на калодцы расчэсвалi жалезнай шчоткай, цёрлi пемзай, абпальвалi ворс. Пры вырабе лямцу этап работы на калодках выключаўся.
Шапавальства пераважала ў форме адыходнага промыслу (глядзі
Aдыxoднiцтвa). Майстры шапавалы працавалi ў дамах заказчыкаў, пераходзячы з вёскi ў вёску, прычым у час работы яны звычайна карысталiся ўмоўнай мовай (
катрушнiцкiм лемязенем). У 19 ст. cвaiм майстэрствам славiлiся дрыбiнскiя шапавалы Чавускага павета, paмecнiкi з в.Кабылёў Рэчыцкага павета. З развiццём капiталiстычных адносiн i пранiкненнем у
вёску фабрычных тавараў у 2-й палове 19 ст. маштабы валюшнага рамяства паступова скарачалiся. Пачалi выходзiць з ужытку лямцавыя мaгepкi i брылi, суконныя свiты (у пачатку 20 ст. яны канчаткова знiклi). Разам з тым вытворчасць валёнак значна пашырылася, ix вырабляюць i ў наш час.