Другую частку свайго падарожжа па горадзе Клецк, які сёлета адзначае сваё 890-годдзе, мы здзейснім па аб’ектах хрысціянскага дойлідства.
Кляштар заснаваны ў пачатку 1683 года скарбнікам навагрудскім Юрыем Казімірам Булгакам і яго жонкай Кларай (з Галтоўскіх). У тым жа годзе па фундацыі маршалка літоўскага князя Станіслава Казіміра Радзівіла драўляны касцёл замянілі на мураваны, асвячоны 6 чэрвеня 1684 года. У 1784—1810 гадах пабудаваны мураваны жылы корпус.
Кляштар абдарылі зямлёй і капіталам Юрый Булгак і мінскі кашталян князь Андрэй Сангушка. У 1730 і 1811 гадах кляштар атрымаў грашовыя ахвяраванні ад Марціна і Іосіфа Радзівілаў. Да 1796 года манахам выплочвалася 7% прыбытку з Ракаўскага графства (паводле распараджэння жонкі Станіслава Радзівіла). У 1795 годзе М.Адахоўскі заснаваў пры кляштары школу на 10 навучэнцаў шляхецкага паходжання і шпіталь.
У 1832 годзе кляштар закрыты, касцёл пераабсталяваны пад Васкрасенскую царкву. У 1854 годзе яе адрамантаваў за ўласны кошт князь Леў Радзівіл. Быў створаны драўляны іканастас з 13 абразоў. У савецкі час касцёл закрыты. Цяпер адноўлены, дзейнічае.
Кaсцёл уяўляе сабою помнік архітэктуры барока. Магутны прамавугольны неф і паўкруглая апсіда накрыты агульным высокім дахам. Галоўны фасад з двумя чатырохграннымі шатровымі вежамі выходзіць на плошчу. Фланкіраваная вежамі плоскасць галоўнага фасада была завершана трохвугольным франтонам на высокім атыку і насычана барочнай пластыкай — шырокімі пілястрамі, карнізнымі паясамі, разеткамі, лучковымі і арачнымі нішамі са скульптурай (не захаваліся) і раскрапаванымі трохвугольнымі франтонамі. Бакавыя фасады вырашаны плоскасна, расчлянёны двумя ярусамі прамавугольных аконных праёмаў і шырокімі лапаткамі ў прасценках. Элемент асіметрыі ў аб'ёмную кампазіцыю ўносіць невялікая паўночная сакрысція.
Жылы корпус вырашаны такімі ж сціплымі архітэктурна-пластычнымі сродкамі. Двухпавярховы прамавугольны ў плане будынак пад вальмавым дахам надзелены рытмам прамавугольных аконных праёмаў і лапатак у прасценках, якія падтрымліваюць буйны апяразваючы карніз. Утульныя келлі за метровымі сценамі і пад крыжовымі скляпеннямі (на другім паверсе плоская столь) традыцыйна аб'яднаны прадаўгаватай галерэяй з тарцовай двухмаршавай лесвіцай. Пад будынкам скляпеністыя падвалы.
Далей мы рушым на вуліцу Гагарына, дзе ў адным з двароў захаваліся рэшткі Касцёла Найсвяцейшай Тройцы.
Ён быў заснаваны як фарны ў 1450 годзе Андрэем Масцівілоўскім, яго будаўніцтва скончана ў сярэдзіне 16 стагоддзя пры вялікай князёўне Боне Сфорца, а яго архітэктарам магчыма быў Джаванні Марыя Бернардоні. У 1560-я гады перададзены Мікалаем Радзівілам Чорным кальвіністам. Тут у 1560-я гады служыў міністрам (прапаведнікам) і выступаў з пратэстанцкімі казаннямі беларускі гуманіст Сымон Будны.
Уладальнік горада і маршалак Вялікага Княства Літоўскага Альбрэт ІІ Радзівіл зноў вярнуў яго католікам, і храм быў асвячоны віленскім біскупам Юрыем Радзівілам у 1607 годзе. На 1912 год налічваў больш за 6760 парафіян. У гады Вялікай Айчыннай вайны быў пашкоджаны, а ў 1950-я гады ўзарваны. На сённяшні дзень захавалася толькі частка заходняй сцяны.
Касцёл быў вырашаны ў гатычна-рэнесансным стылі. Уяўляў сабою аднанефавы высокі карабель, двухсхільны дах над якім пераходзіў у вальмавы над пяціграннай апсідай. На франтальным фасадзе меў магутную трох’ярусную (два васьмерыкі на чацверыку) вежу-званіцу з цыбулепадобным купалам і ліхтаром з галоўкай. Плоскасныя грані, невялікія квадратныя і круглыя вокны-байніцы надавалі ёй абарончы характар. Сцены былі ўмацаваны контрфорсамі і завершаны прафіляваным карнізам. Над прэсьбітэрыем вільчык даху завяршаўся невялікай вежачкай па форме верхняга яруса званіцы.
Рудыментамі готыкі з’яўляліся пілоны-контрфорсы ў прасценках высокіх арачных аконных праёмаў і гатычная цагляная муроўка сцен (26–27 х 12,5–13 х 6,5–7 см). З паўночнага боку да апсіды асіментрычна далучалася двухпавярховая сакрысція, на другім паверсе якой была скарбніца.
Зала храма была перакрыта цыліндрычным скляпеннем з распалубкамі, у інтэр’еры прысутнічалі багата аздобленыя разныя алтары, скульптура. Падлога была цагляная, у асноўным аб’ёме ў ёй было пакладзена некалькі каменных пліт. Над уваходам у касцёл ў залу храма выступала драўляная галерэя хораў. Пад апсідай знаходзілася скляпеністая скрыпта.
На вуліцы Перамогі размяшчаецца новы Касцёл Найсвяцейшай Тройцы, што быў пабудаваны ў пачатку 21 стагоддзя з цэглы і мае знешняе падабенства да знішчанай святыні. З 2006 года святыня адчынена для вернікаў, а 30 чэрвеня 2012 года мітрапаліт Тадэвуш Кандрусевіч кансэкраваў касцёл.
Крыжовы ў плане храм фарміруюць прамавугольныя ў плане аб'ёмы нефа з пяціграннай апсідай і крылаў трансепта, накрытыя агульным высокім двухсхільным дахам. У фасад убудавана двух'ярусная (васьмярык на чацверыку) шатровая званіца, франтальная грань якой вылучана высокім стральчатым перспектыўным парталам увахода, да якога вядзе высокі лесвічны каскад. Такой жа формы аконнымі праёмамі і пілонамі-контрфорсамі ў прасценках расчлянёны бакавыя фасады. Алтарны фасад і грані апсіды завершаны ступеньчатымі атыкамі.
Апошнім пунктам нашага сённяшняга падарожжа стане праваслаўная Пакроўская царква, што размяшчаецца па вуліцы Леніна на гарадскіх могілках. Пабудавана яна была ў другой палове 19 стагоддзя (1876–1879 гады) з цэглы і з’яўляецца помнікам архітэктуры псеўдарускага стылю.
Сіметрычна-восевая аб’ёмна-прасторавая кампазіцыя будынка складаецца з рознавялікіх прамавугольных аб’ёмаў званіцы, бабінца, асноўнага аб’ёму і арыентаванай на ўсход апсіды. Цэнтральны квадратны ў плане аб’ём накрыты пакатым чатырохсхільным дахам з драўляным двух’ярусным васьмерыковым барабанам, што завершаны шатром з цыбулепадобнай галоўкай. Падобнае драўлянае завяршэнне – васьмярык на чацверыку – мае і трох’ярусная званіца.
Галоўны ўваход у храм вылучаны драўляным тамбурам. Да яго з трох бакоў вядуць масіўныя лесвіцы, выкладзеныя з блокаў ружовага вапняку. Сцены будынка прарэзаны прамавугольнымі аконнымі праёмамі ў простых ліштвах. Вуглавыя часткі раскрапаваны магутнымі лапаткамі, па перыметры будынка выступае драўляны карніз простага профілю, дэкарыраваны бляшаным арнаментаваным падзорам.
Кампазіцыя інтэр’ера пабудавана на кантрасце нізкіх памяшканняў бабінца і алтарнай часткі з больш высокай цэнтральнай залай храма. Унутраная прастора пазбаўлена дэкору. Апсіда аддзелена ад зальнай часткі іканастасам.
Гэта не апошняя наша паездка. У бліжэйшы час чытайце аб працягу падарожжа па цікавых месцах, што знаходзяцца адносна блізка ад Ганцавіцкага раёна.
Чытаць таксама: |