Дзень за днём, месяц за месяцам — і, нібы вёрсты, імчаць гады. На парозе ўжо 2009-ы, у якім Беларусь урачыста адзначыць 65-ю гадавіну з дня вызвалення ад фашысцкіх захопнікаў. Нялёгкім быў шлях нашага народа да Перамогі. Ён пазначаны журботнымі абеліскамі загінуўшым землякам, слядамі-шрамамі на целе тых, хто выжыў...

Час няўмоўльны. На жаль, радзее строй ветэранаў Вялікай Айчыннай. Але жыве памяць — трывожная, чуйная, святая. I застаецца гісторыя. Яна — ва ўспамінах жывых сведкаў мінулай вайны. Сёння мы адкрываем новую рубрыку — да дня вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Мы будзем друкаваць успаміны ветэранаў, тых, хто быў сведкам вайны, расказваць пра баявы і слаўны шлях да Перамогі, каб засталася нашчадкам памяць пра мінулае, бо, па словах мудрых, "той, хто не памятае свайго мінулага, асуджаны на тое, каб перажыць яго зноў".

Шуст Вера Титовна родилась в 1920 году на Брянщине. 

В первые дни войны получила повестку из военкомата и была направлена медсестрой в госпиталь.

Якімі былі этнічныя суадносіны ў Вільні і прылеглых да яе сельскіх раёнах у час стабілізацыі фармавання нацыянальнасцей (у сучасным разуменні) для пазначанага рэгіёну, сказаць адназначна немагчыма: розныя перапісы і розныя даследчыкі трактавалі нацыянальныя пытанні па-рознаму ў залежнасці ад тэндэнцыйнасці, методыкі і валодання матэрыяламі. Вялікую ступень складанасці ўносяць міграцыйныя працэсы тагачасся: бежанства (падчас першае сусветнае вайны тэрыторыю пакінула шмат беларусаў; на пачатку другое сусветнае вайны Віленшчына папоўнілася палякамі з заходняе і цэнтральнае частак ІІ Рэчы Паспалітай, дзе адбываліся ваенныя дзеянні), перасяленне (у міжваенны перыяд рэгіён павялічыў долю польскага насельніцтва за кошт прыезджае адміністрацыі, асаднікаў, вайскоўцаў etc., а некаторыя беларусы і асабліва яўрэі эмігравалі за Атлантыку; пасля пераходу Вільні і яе ваколіц у склад Літвы імкліва ўзрастала колькасць літоўскага насельніцтва) і, безумоўна, рэпрэсіі (савецкія, якія закранулі масы палякаў і вынішчылі беларускую інтэлігенцыю Вільні, і фашысцкія, пасля якіх шматвяковае развіццё яўрэйскае нацыі ў рэгіёне засталося ў гісторыі).

Александра Григорьевна родилась в посёлке Красный Смоленской области. Семья была большая, пятеро детей, жили бедно. В 1939 году, окончив 8 классов, она уехала к тете в Подмосковье. Там устроилась на работу на авиазавод, работала клёпальщицей.

Родилась Вера Ивановна в 1923 году в д.Вулька-Родовецкая Дрогичинского района Брестской области.

В 1942 году она стала связной отряда имени Шиша партизанской бригады имени Молотова Пинского соединения. Вера помогала партизанам медикаментами, которые добывала в Дрогичине через знакомых. Развешивала где только могла листовки.

Гісторыя горада Ганцавічы так і ўсяго раёна цесным чынам звязана з гісторыяй Палескіх чыгунак.

Ольга Ивановна родилась в январе 1923 года в г.Кирове, в семье железнодорожника. Благодаря специфике работы отца их семья не один раз переезжала с места на место, о чем свидетельствует то, что до 10 класса Ольга Ивановна училась в 6 школах страны. В Ганцевичи вся семья переехала в 1940 году и 10 класс Ольга Ивановна оканчивала в Лунинце, так как в Ганцевичах не было средней школы.

Родилась Шостак Любовь Андреевна в д.Вятка Слуцкого района Минской области.

Всей семьей пришли Любовь Андреевна и её муж Яков Степанович Шостаки в партизанский отряд имени Фрунзе партизанской бригады имени Ленина. Их старшему сыну Володе исполнилось только восемьнадцать лет, трое младших, Сергей, Нина и Оля – были подростками. Володя с отцом участвовали во всех боях , часто ходили на задания.

Родилась 2 февраля 1924 года в д.Брянчицы Солигорского района Минской области.

В 1924 году Анна Потаповна стала членом Брянчицкой подпольной комсомольской организации. В октябре 1943 года вместе со своими подругами была зачислена в партизанский отряд имени Котовского Пинского соединения. Вместе с бойцами девушки ходили на задания, участвовали в боях. Но в отряде не хватало санинструкторов и командир дал девчатам задание в самый короткий срок овладеть этой специальностью. Обучением занимался врач, который был в отряде.

Гістарычна склалася, што на жнівень прыпадаюць угодкі цэлага шэрага падзей, якія непасрэдным чынам паўплывалі на станаўленне нашай дзяржавы. Пачатак быў пакладзены 90 гадоў таму, падчас заканчэння Першай сусветнай вайны, а завяршаўся працэс паралельна з агоніяй СССР. Варта нагадаць тыя летнія даты.

17 верасня 2009 года наша краіна будзе адзначаць знамянальную дату — 70-годдзе з дня ўз'яднання Заходняй Беларусі з БССР. Амаль 18 гадоў, пасля падпісання паміж Польшчай і Савецкай Расіяй Рыжскага мірнага дагавора аб спыненні вайны паміж дзвюма краінамі, значная частка БССР (у асноўным Брэсцкая і Гродзенская вобласці) знаходзілася ў складзе Польшчы. Цяжка жылося заходнікам-беларусам пад уладай былой краіны-суседкі, пад яе буржуазна-памешчыцкім прыгнётам. Ужо з самых першых дзён акупацыі народ Заходняй Беларусі пачаў нацыянальна-вызваленчую барацьбу супраць прыгнятальнікаў, якая пры дапамозе Чырвонай Арміі сонечным днём 17 верасня 1939 года прывяла да жаданага ўз'яднання беларускага народа. А праз чатыры месяцы, 15 студзеня 1940 года, быў утвораны Ганцавіцкі раён. Як гэта было? Пра гэтыя падзеі мы паспрабуем расказаць у серыі сваіх публікацый у газеце "Савецкае Палессе”, якую адкрываем гэтым матэрыялам.

Родилась в феврале 1923 года в деревне Андреевка Чкаловской области (теперь Оренбургская область). Здесь прошло детство и молодость Надежды Игнатьевны, здесь в начале войны работала она телефонисткой на районном узле связи.

1893 год. «Движение и перемены по епархиальной службе. Псаломщик Городненской церкви, Пинского уезда, Феодор Новицкий, согласно прошению, перемещён к Волмянской церкви Минского уезда, с 19 мая».

Родилась в 1922 году в д.Комсомольск Речицкого района Гомельской области. С первых дней Великой Отечественной войны включилась в борьбу с немецко-фашистскими захватчиками. Была санитаркой, медсестрой 2-го батальона 455-го стрелкового полка 21 армии. 

В самом конце 1873 года когда Евфимий Новицкий учился уже во 2 классе Семинарии его отец с семьей переехал из Ятры. «Назначения, перемещения и увольнения. И. д. псаломщиков церквей Новогрудского уезда Берёзовецкой Иосиф Слаута и Ятранской Феодор Новицкий, согласно прошениям, перемещены один на место другого с 1 января».