БЕЛАРУСКАЯ САВЕЦКАЯ САЦЫЯЛІСТЫЧНАЯ РЭСПУБЛІКА, БССР - саюзная рэспубліка СССР, адна з 4 стваральніц Савецкага Саюза ў 1922 (Дагавор аб стварэнні СССР 1922) і адна з трох яго ліквідатараў у 1991 (Віскулёўскія пагадненні, 1991 г.).


Створана на аснове гэтак звавнай Заходняй вобласці 1 студзеня 1919. Неўзабаве ператворана ў Літоўска-Беларускую рэспубліку, якая была фактычна ліквідавана (1919) ў выніку поспехаў польскага войска ў час савецка-польскай вайны. Адноўлена як БССР у 1920, у складзе СССР — з 1922, як адна з рэспублік-фармальных заснавальніц.
Тэрыторыя і насельніцтва БССР на 1921: 52,4 тыс. км² 1,544 млн. чалавек.


Пасля Рыжскага дагавору этнічна беларускія землі былі падзеленыя на тры часткі — заходнюю ў складзе Польшчы, усходнюю ў складзе Савецкай Расіі (перададзены у склад РСФСР яшчэ ў снежні 1919 г.), і частку былой Мінскай губерні ў складзе ўласна БССР (6 паветаў — Бабруйскі, Барысаўскі, Iгуменскі, Мазырскі, часткова Мінскі і Слуцкі).


Пасля 12-га з'езду ВКП(б) (1923) у БССР была разгорнута дзяржаўная палітыка беларусізацыі, якая, аднак, праз пэўны час была затарможана, а потым і згорнута (пасля 1929—1930). Рэспубліка моцна пацярпела ад сталінскіх рэпрэсій, калектывізацыі (гл.таксама: нацдэмы). У 1920-я гг. тэрыторыя БССР два разы (1924, 1926) узбуйнялася за кошт усходніх этнічна беларускіх земляў.


У 1939 да рэспублікі далучана Заходняя Беларусь. Праз 19 дзён, 10 кастрычніка 1939 Вільня і прылеглыя землі, далучаныя разам з Заходняй Беларуссю, перадаюцца Літоўскай Рэспублікі. У 1941-1944 рэспубліка знаходзіцца пад нямецкай акупацыяй. На тэрыторыі рэспублікі быў разгорнуты партызанскі рух. Важным палітычным фактарам стала "вайсрутэнізацыя", якую праводзілі германскія акупацыйныя ўлады на тэрыторыі генеральнай акругі "Беларусь". 

27 ліпеня 1990 Вярхоўны Савет абвясціў незалежнасць рэспублікі. З 19 верасня 1991 - Рэспубліка Беларусь. Разам з Украінскай ССР - адна з дзвюх рэспублік СССР, якія падпісалі Статут ААН у якасці дзяржаў-першапачатковых членаў.