ДУДА – народны духавы язычковы музычны інструмент. Ён складаўся са скуранога меху з маленькай трубачкай – «соскай» («дудачка», «сапль», «посмак») для напаўнення яго паветрам і некалькімі ігравымі трубкамі («перабор» з 7 адтулінамі для выканання мелодыі і 1–2 бурдонныя трубкі – «гукі»). Мае пішчык (канструкцыйная дэталь у дудзе, жалейцы, кларнеце, гармоніку, ражку, трубе) з адзінарным язычком з трысцінкі ці гусінага альбо індычага пер'я. Пры ігры дудар надзімае мех, націскае яго локцем левай рукі, паветра паступае ў трубкі і прымушае вібрыраваць язычкі. Гучанне моцнае і рэзкае.


На Беларусі дуда вядомая з XVI ст., была пашыраная на землях Віцебшчыны, Віленшчыны, паўночна-заходніх і ўсходніх паветаў Мінскай губерні. Дуда–«весялуха» мела шырокае выкарыстанне пры танцах, песнях, прыпеўках на сямейных і каляндарных святах, ігрышчах, кірмашах, а таксама ў ансамблі са скрыпкай ды цымбаламі. Як сведчаць музыказнаўцы, апошні раз дуда як старадаўні музычны інструмент гучала ў 1951 г. у Полацку.

Зараз дуда зноў становіцца абявязковым інструментам народных ансамбляў. Той, хто ўмела іграў на дудзе, меў пашанотнае найменне дудара. Яны, сапраўды, былі з людзей, якія ўмелі падвесяліць самых маркотных, усім стварыць добры настрой, за што іх паважалі. Заадно яны і маглі падзарабіць сваім талентам: іх наймалі багатыя людзі на розныя вечарыны, кірмашы, у корчмы. Зусім не выпадкова беларускі паэт Алесь Дайлідовіч (1904-1946 гг.) палічыў патрэбным для подпісу пад сваімі публікацыямі ўзяць, апроч іншых (Тодар Глыбінны), асноўны псеўданім – Дудар.

У 1960-я гады быў створаны беларускі сцэнічны танец «Дударыкі», пры выкананні якога праяўляліся вынаходлівасць, дасціпнасць, здольнасць абудзіць у чалавечай душы ўзнёслыя пачуцці. Яшчэ значна раней, нават да нашай эры, на землях беларускіх існавала дудка (пасвісцёл, свірасцелка, сапёлка, свісціл, жалейка, шасцяруха, гуслі, пішчэлка) – музычны інструмент тыпу падоўжанай флейты. Раней узору «Дударыкаў» быў створаны традыцыйны танец «Дудачка».