Субота, 27.04.2024, 02:23

БЕЛАРУСКІ АЛФАВІТ

Галоўная »
БЕЛАРУСКІ АЛФАВІТ склаўся на аснове кірыліцы, што перайшла ў спадчыну беларусам, як і рускім, і ўкраінцам. У ранні перыяд старабеларуская графіка мела ўсе літары кірыліцы. Аднак у працэсе развіцця беларускай мовы літарны склад алфавіта перастаў адпавядаць гукавой сістэме: адпала патрэба ў дублетных літарах, з'явілася неабходнасць у графічных сродках для зычнага афрыкаты «дж», гукаў «о» пасля мяккіх і «е» пасля цвёрдых зычных.

Развіццё старабеларускай графікі было звязана з пошукамі найболын зручных спосабаў перадачы на пісьме асаблівасцей жывой мовы. На беларускай глебе выйшлі з ужытку некаторыя літары, узніклі графемы «э» (канец XV ст.) і «й» (канец XVI ст.), у дзелавой пісьменнасці перасталі выкарыстоўвацца некаторыя знакі, а ў помніках іншых жанраў яны сталі трапляцца радзей. Выдатным дасягненнем старабеларускай графікі было стварэнне Ф.Скарынам друкарскага варыянта алфавіта, які стаў узорам для іншых усходне-славянскіх друкароў. Спрашчэнне і ўдасканаленне графічнай сістэмы абумоўлівалася агульным развіццём пісьменнасці, якая з ростам школ і асветы, пашырэннем грамадскіх функцый пісьмовай мовы паступова перастала быць манаполіяй царкоўнікаў і стала здабыткам больш шырокіх колаў тагачаснага грамадства. Аднак удасканаленне графікі адбывалася стыхійна, не было праведзена ніводнай рэформы, таму дублетныя літары былі абмежаваны ва ўжытку, але не адкінуты.

У сувязі з заняпадам старабеларускай пісьменнасці вялікае пашырэнне на Беларусі ў XVIII – пачатку XX ст. атрымаў лацінскі алфавіт (лацінка), які дагэтуль служыў толькі для афармлення польскіх і лацінскіх тэкстаў. Лацінкай былі надрукаваны творы В.Дуніна-Марцінкевіча, Францішака Багушэвіча і іншых пісьменнікаў. З узнікненнем легальнай беларускай прэсы для перадачы гукавой сістэмы беларускай мовы быў прыстасаваны рускі грамадзянскі шрыфт. Беларускі алфавіт канчаткова замацаваўся як адзіны графічны сродак пісьмовай формы беларускай літаратурнай мовы толькі пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі.

Сучасны беларускі алфавіт складаецца з 32 літар: Аа, Бб, Вв, Гг, Дд (Дждж, Дздз), Ее, Её, Жж, Зз, К, Йй, Кк, Лл, Мм, Нн, Оо, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Ўў, Фф, Хх, Цц, Чч, Шш, Ыы, Ьь, Ээ, Юю, Яя. У ім няма дублетных літар, ёсць знакі для спалучэння гукаў) о («ё») і спецыфічна беларускага гука ў («ў»), афрыкаты «дж» і «дз» перадаюцца дыграфамі. Усе літары выразна адрозніваюцца паміж сабою. Яны могуць ужывацца ў друкаваным і рукапісным выглядзе, маюць вялікую і радковую форму. Ёсць спецыяльны знак – апостраф.

Паводле Аляксандра БУЛЫКІ
Меню
Лодки пвх купить - купить надувную лодку от производителя x-river.ru/cat/boats/.
Відэаканал GantsRegion
Уваход

Пошук
Катэгорыі раздзелу
Публікацыі [252]
Каталог файлаў [100]
Малая краязнаўчая энцыклапедыя [115]
Культура [194]
Адукацыя [37]
Спорт [1393]
Здарэнні [465]
Грамадства [469]
Эканоміка [36]
Транспарт [143]
Блог [6]
Падарожнічаем разам [18]
Лодки пвх купить - купить надувную лодку от производителя x-river.ru/cat/boats/.
Каляндар
«  Красавік 2024  »
ПанАўтСерЧацПятСубНяд
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930
Хто тут?
Анлайн усяго: 1
Гасцей: 1
Карыстальнікаў: 0

Статыстыка і партнёры
Яндекс цитирования Museum.by
Тэгi
Лодки пвх купить - купить надувную лодку от производителя x-river.ru/cat/boats/.

Шаноўныя сябры!

Калі вы маеце нейкую інфармацыю пра гісторыю, культуру, этнаграфію Ганцаўшчыны і хацелі б яе змясціць у сеціве,
вы можаце звязацца з намі напісаўшы ў форму зваротнай сувязі.