НАВУКОВА-ФАНТАСТЫЧНАЯ ЛІТАРАТУРА — навуковая фантастыка, творы мастацкай літаратуры, прысвечаныя навуковым ці тэхнічным праблемам, здзяйсненне якіх магчымае ў будучыні. Узнікненне і развіццё яе звязанае з станаўленнем навукі. Найбольш пашыраныя тэмы: падарожжы ў прасторы і часе, пазаземныя цывілізацыі, новыя формы жыцця і інш.

Вялікую ролю ў развіцці навуковай фантастыкі адыгралі Дж.Свіфт, Ж.Верн, Г.Уэлс, А.К.Дойл, К.Чапек, С.Лем і інш. З рускіх дарэвалюцыйных навукова-фантастычных твораў вядомыя раманы У.Адоеўскага і М.Чарнышэўскага, творы К.Цыялкоўскага(«На Месяцы» і інш.). Самыя значныя здабыткі рускай савецкай навуковай фантастыкі звязаныя з імёнамі У.Обручава, А.Талстога, А.Бяляева, I. Яфрэмава, братоў А. і Б.Стругацкіх і інш. Сярод першых фантастаў у Беларусі — Язэп Драздовіч («Жыццё на Марсе») і Вацлаў Ластоўскі («Лябірынты»).

Навуковая фантастыка ў беларускай літаратуры зарадзілася ў 1920-я гг. (фантастычная казка Янкі Маўра «Падарожжа ў пекла», 1928; казкі Змітрака Бядулі). Смелыя пошукі зробленыя Янкам Маўрам («Аповесць будучых дзён», 1932, «Фантамабіль прафесара Цылякоўскага», 1954 — 1955), які звязаў навукова-тэхнічныя праблемы з сацыяльнымі, пашырыў ідэйна-эстэтычны дыяпазон класічнага жанру навуковай фантастыкі. М.Гамолка ў аповесці «За вялікую трасу» (1954) і рамане «Цытадэль неба» (1957) спалучыў фантастыку з палітычным памфлетам. Шырокае развіццё атрымала навукова-фантастычная літаратура для дзяцей, дзе побач з раманам бытуюць літаратурная казка, жанры сатырычныя і гумарыстычныя. Апошнім часам поруч з навуковай фантастыкай сталі папулярныя жанр фантастыкі ненавуковай, што грунтуецца на легендах, міфах, паданнях, магіі, — фэнтэзі, а таксама альтэрнатыўная гісторыя (паводле прынцыпу «што было б, калі б...»).