ПРЫКАЗКАГалоўная »
ПРЫКАЗКА — жанр народнай паэтычнай творчасці; кароткі, лагічна і граматычна завершаны афарыстычны выраз, які адлюстроўвае шматвяковы жыццёвы вопыт і мудрасць народа часцей за ўсё ў мастацка-вобразнай форме і ўжываецца пераважна ў пераносным значэнні.
Тэматычна прыказкі вельмі разнастайныя. У іх адлюстраваліся жыццё і сямейны побыт чалавека, ацэнка яго маральных якасцяў, трапныя назіранні, a таксама разважанні і павучанні. Генетычна да прыказак вельмі блізкія прымаўкі.
Паводле сваёй структуры прыказкі звычайна двухчленныя, нярэдка рыфмаваныя, мова іх багатая на метафары, параўнанні, эпітэты, алегорыі і іншыя выяўленчыя сродкі: «Так і жылі раней: хто хлусіць, той вып'е і закусіць, а хто праўду скажа, той і так спаць ляжа»; «Як пасцелешся, так і наспішся»; «Пакуль з багатага пух, то з беднага дух»; «Хто працуе, той святкуе»; «Ад навукі галава не баліць, ад работы рукі не сохнуць» і іншыя. Лаканічнасць і трапнасць думкі, мастацкая выразнасць абумоўліваюць шырокае бытаванне прыказак у жывой гутарковай мове, у творах мастацкай літаратуры. Часам у пэўным рэгіёне прыказка можа адрознівацца ад агульназафіксаванай — словам, формаю слова ці іншым.
Крыніца: «Краязнаўчая газета» № 1 (822) студзень 2021 года |