ДАМАВІК, хатнік, гаспадар – вобраз у старадаўніх павер’ях беларусаў і іншых народаў. На Беларусі яго ўяўлялі ў выглядзе старога чалавека ў белай вопратцы, з сівой барадой і доўгімі валасамі, які жыў у хаце (пад печчу ці за печчу – падпечнік, запечнік) або ў сенцах,
каморы,
клеці.
Паводле павер’яў у кожнай хаце (сям’і) быў свой дамавік (увасабляў памерлага гаспадара – апекуна патрыярхальнай сям’і), які нібыта ахоўваў дом, маёмасць, клапаціўся пра гаспадарку (запальваў агонь, прасушваў збожжа ў клеці, даваў корм коням), назіраў за сямейным побытам, а тых, хто быў вінаваты ў сямейных сварках, нядбайна вёў гаспадарку, караў (шкодзіў жывёле і інш.). Прымхлівыя людзі імкнуліся задобрыць дамавіка: у памінальныя і святочныя дні яго гукалі да стала, "частавалі" лепшымі стравамі, звярталіся з просьбай, каб не рабіў шкоды.
Рэлігійнае значэнне вобраз дамавіка страціў у канцы 19 – пачатку 20 ст. і знайшоў адлюстраванне ў беларускім фальклоры (пераважна ў былічках).
Аўтар: М.Ф. Піліпенка
Крыніца: Этнаграфія Беларусі: энцыклапедыя / Беларуская Савецкая Энцыклапедыя; рэдкалегія: І.П. Шамякін (галоўны рэдактар) [і інш.]. - Мінск: БелСЭ, 1989. - 375 с.