МАГІЛЁЎСКАЕ ПАЎСТАННЕ 1661 г. — адбылося 11.02.1661 г. у час вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654-67 гг. 03.09.1654 г. Магілёў перайшоў без бою на бок маскоўскага войска. Хутка паміж магістратам і расійскай вайсковай адміністрацыяй узніклі супярэчнасці. Выбухнуў канфлікт і паміж беларускім праваслаўным духавенствам і маскоўскай іерархіяй.

Паўстанне пачалося раней запланаванага тэрміну з-за рабаўніцтва і знявагі на рынку маскоўскімі ратнікамі магілёўскіх гандлярак. Пад умоўны вокліч «Пара! Пара!» бурмістр Язэп Левановіч, узброены катаўскім мячом, кінуўся секчы крыўдзіцеляў; зазваніў ратушны звон. На дапамогу мяшчанам прыйшлі выпушчаныя імі ваеннапалонныя. Маскоўскі гарнізон (ад 2 тыс. да 7 тыс. чалавек паводле розных крыніц) амаль цалкам быў вынішчаны, ваявода С.С.Гарчакоў трапіў у палон. Найбольш актыўныя ўдзельнікі паўстання атрымалі шляхецтва. Магілёву вернута магдэбургскае права, ён быў ураўнаваны ў правах з Вільняй, яму нададзены новы гарадскі герб.