МАКАРАНІЧНЫ ВЕРШ, макаранічная паэзія (італьянск. ад макароны) – від жартоўнага ці сатырычнага верша, камізм якога ствараецца перанасычанасцю тэксту варварызмамі, падпарадкаванымі марфалагічным законам роднай мовы паэта. Разлічаны на чытача, які ведае значэнне ўведзеных у верш замежных словаў і выразаў і можа ў поўнай меры спасцігнуць камічны эфект ад іх перайначвання, ад суседства з роднамоўнай лексікай.

Узнік у старажытнасці, калі асобныя рымскія паэты перамяжоўвалі сваю мову грэчаскімі словамі. У Расіі I.Мятляеў высмейваў сумесь «французскай з ніжагародскай» у мове пануючых класаў. Аснова для з'яўлення макаранічнага верша ў беларускай паэзіі была яшчэ ў сярэднявеччы, калі на нашых землях поруч з старабеларускай мовай (тады мела назву руская) шырока выкарыстоўваліся стараславянская, лацінская і польская мовы. Аднак найбольш раннія з такіх твораў – вершы «Плач пакінутага каханай» і «За пенкнай паненкай аж душа сумуе...» (апублікаваныя А.Рыпінскім у 1840 г.), дзе высмейваецца «пальшчызна» засцянковай шляхты:

Яко ценцерук у лесе балбоча,
Так мое сэрца – да цябе сакоча!
Hi верашчака, кілбаса, сялянка –
Ніц мі не міло — без цябе, каханка!
Рве се мэ сэрцэ — як тa aтoca,
Кеды торгае пшэклёнтэ калёса!..
(«Плач пакінутага каханай»)

Зрэдку сустракаецца ў сучаснай беларускай літаратуры (К.Крапіва, А.Хадановіч і інш.). У эпіграме на самога сябе Я.Маўр напісаў:

To не Эзоп, філосаф грэцкі,
И не француз – бунтарь Вольтер,
To белоруский автор детский,
Который покы шчэ нэ вмэр.

Макаранічны стыль выкарыстоўваецца таксама ў прозе, звычайна для моўнай характарыстыкі персанажа («Тутэйшыя» Я.Купалы, «Дрыгва» Якуба Коласа).