ЖАЛЕЗНЫ ЧАЛАВЕК – вобраз у старадаўніх павер’ях беларусаў і іншых славянскіх народаў; міфічная істота, што жыве ў балоце або лесе. Паводле ўяўленняў – волат з жалеза, які ахоўвае свае ўладанні. На Палессі ім звычайна палохалі дзяцей, каб не хадзілі адны ў лес: "Не йдзі ў лес, бо там у болоці такі зелезны чоловек ходзіць да ўхопіць цябе" (в.Млінок – Перароўскі Жыткавіцкага р-на).

Этнограф Казімір Машынскі адзначаў, што элемент "жалезны" ў міфалогіі беларусаў і іншых славянскіх народаў часта выконваў функцыю адпужвання: параўнанне, жалезная баба, што жыве пад мастом (Палессе), жалязнячка – старая, якой палохалі дзяцей, каб не хадзілі ў агарод (руск.), жалезныя грудзі ў русалак і зубы ў розных дэманаў і нш.

Жалезны чалавек – выканаўца волі юнака, якому належаць цудадзейныя прадметы, што даюць уладу над ім. Аб глыбокай старажытнасці ўяўленняў пра жалезнага чалавека як ахоўніка багаццяў роднай прыроды ад несумленных яе пераўтваральнікаў выкарыстаў у рамане "Неруш" В.Казько (1981).