ПРОШЧА — (крыніца, возера, камень, узгорак і гэтак далей), месца, надзеленае паводле ўяўленняў вернікаў незвычайнымі надпрыроднымі сіламі і ўласцівасцямі.
У навуковы ўжытак тэрмін «прошча» ўвёў у пачатку XX стагоддзя Мікалай Янчук. Прошчай называлі таксама маленне аб дараванні грахоў з ахвярапрынашэннямі ў якім-небудзь «святым» ці «цудоўным» месцы. Вера ў прошчу генетычна звязаная з культам прыроды. Некаторыя прошчы ўзніклі з язычніцкіх свяцілішчаў. Аднак этнографамі зафіксаванае ўзнікненне прошчы і ў XIX—XX стагоддзях, калі з пэўным месцам звязвалася якая-небудзь падзея, што лічылася цудам (напрыклад, хуткае пазбаўленне ад хваробы). Прошчам пакланяліся, іх наведвалі, каб пазбавіцца ад хвароб, рабілі ахвярапрынашэнні (палатно, ручнікі, кветкі, ежу, грошы і іншае).
Значная частка прошчаў была прызнаная хрысціянскім духавенствам і знаходзілася пад яго апекай. Каля такіх прошчаў нярэдка будавалі капліцы, цэрквы, касцёлы, у дні рэлігійных святаў наладжваліся хрэсныя хады і богаслужэнні. Часта прошчай лічыліся некаторыя камяні з незразумелымі надпісамі, камяні-следавікі, паглыбленні на якіх нагадвалі формай чалавечую ступню, што лічылі следам боскай маці, крыніцы і калодзежы, вада з якіх, меркавалася, вылечвала ад пэўных хваробаў (пераважна вачэй), некаторыя азёры (напрыклад, Свіцязь, вядомае пад назвай «Святое»), узгоркі (пераважна самыя высокія ў пэўнай мясцовасці), некаторыя адметныя дрэвы. Найбольш вядомымі прошчамі былі Сіняя Крыніца каля Слаўгарада, Святая Горка каля Смілавічаў, Мар'іна Горка ў Пухавіцкім раёне, нагрувашчванне вялізных камянёў на ўзгорку каля вёскі Горка Дзятлаўскага раёна, камяні-следавікі непадалёк Навагрудка, каля вёскі Мэйры Лідскага раёна, на Траецкай гары ў Мінску, на паўдарозе са Слуцка ў вёску Грозаў, дуб каля вёскі Палыкавічы Магілёўскага раёна, ліпа каля вёскі Капланцы Бярэзінскага раёна і іншыя.
У пэўнай меры да прошчы прымыкаюць некаторыя камяні (Чортавы, Змеевы, камяні-краўцы, з выявамі слядоў жывёлаў). Каля іх не маліліся і не прыносілі ахвяраванняў, аднак яны карысталіся пэўнай пашанай сярод насельніцтва.
Калі вы маеце нейкую інфармацыю пра гісторыю, культуру, этнаграфію Ганцаўшчыны і хацелі б яе змясціць у сеціве,
вы можаце звязацца з намі напісаўшы ў форму зваротнай сувязі.