ЗЯМЯНЕ – група ваеннаслужылага насельніцтва ў Вялікім княстве Літоўскім у 16 — 18 ст. Былі васаламі князя ці буйнога феадала, абавязанымі служыць у іх войску, жылі ў іх маёнтках. Складаліся з розных катэгорый насельніцтва. Звычайна зямянамі называлі шляхту.

З 2-й паловы 16 ст. сталі паступова адрознівацца ад яе сваімі правамі: зямяне не мелі права голасу на шляхецкіх сходах (сеймах і сейміках), плацілі ў казну ці магнату грашовы чынш і натуральны аброк, акрамя ваеннай, выконвалі і іншыя службы.

У 17 — 18 ст. працэс дыферэнцыяцыі ўзмацніўся: заможныя зямяне атрымалі шляхецкія прывілеі, збяднелыя па свайму сацыяльна-бытавому становішчу мала чым адрозніваліся ад сялян.

У 18 ст. магнаты, каб павялічыць свае ўзброеныя сілы, пераводзілі ў разрад зямян заможных сялян. Часта на іх ускладаліся судовыя і адміністрацыйныя функцыі ў паветах і валасцях. Зямянамі ў той час называлі і патомкаў ваеннаслужылых людзей, якія не мелі шляхецкіх правоў, — баяр путных і панцырных.

Пасля далучэння Беларусі да Расіі частка зямян, якая даказала сваё шляхецтва, была пераведзена ў дваранства, астатнія — у катэгорыю «вольных» людзей.