На Беларусі вадзяныя млыны шырока бытавалі да пачатку 20 ст. У асноўным будавалі колавыя, турбінныя і наплаўныя млыны.


Найбольш пашыраны быў колавы. Асноўная яго частка — вялікае (да 4 м у дыяметры) вертыкальна пастаўленае кола (радзей два), насаджанае на гарызантальную вось. Прыводзілася яно ў рух сілай вады, якая падала зверху на лапаткі кола і круціла яго. Радзей сустракаліся вадзяныя колы ніжняга бою, у якіх вада па нахіленым жолабе біла ў лапаткі кола знізу. Напор вады рэгуляваўся падыманнем і апусканнем засланкі. Пазней на гарызантальны вал сталі насаджваць яшчэ шківы. Апошнія з дапамогай пасаў прыводзілі ў рух шатроўку з вальцамі. Мука трапляла ў т.зв. бурат, дзе прасявалася праз палатняныя сіты.


У канцы 19 — пачатку 20 ст. замест кола на вадзяным млыне сталі выкарыстоўваць турбіны дыяметрам ад 1 да 4 м. Турбіна значна павышала энергетычную магутнасць млына і пры «добрай» вадзе круціла 3 — 4 каменныя паставы, 1 — 2 шківы з вальцамі і крупадзёрку. Млыны на 1 — 2 паставы былі невялікія, драўляныя. Млыны ў некалькі паставаў часцей былі 2-павярховыя, цагляныя. Над кожным з паставаў мацаваўся кош для зерня. Зерне з каша па жолабе паступала ў адтуліну верхняга каменя. Мука з ніжняга каменя ссыпалася ў вялікую скрыню — спод. Мяшкі з зернем падавалі на 2-і паверх лябёдкай. У невялікіх млынах іх насілі па лесвіцах-драбінках.

На поўдні Беларусі (на рэках Гарыні, Стыры, Прыпяці і інш.) будавалі і наплаўныя (плывучыя) млыны, колы якіх прыводзіліся ў рух цячэннем вады. Іх будавалі на паўнаводных рэках з моцным і хуткім цячэннем. Асновай для такога млына служылі паром ці баржа. Упоперак парома клалі гарызантальную доўгую вось, на канцы якой мацавалі лопасці ў выглядзе 6 — 8-вугольнай зоркі. На другім канцы восі мацавалася кола, якое круціла гарызантальную шасцярню з вертыкальнай воссю, на якую быў насаджаны верхні камень пастава.


У канцы 19 — пачатку 20 ст. жорнавыя млыны перабудоўваліся на вальцовыя. Павялічвалася і колькасць крупадзёрак.

У даваенны час малолі ў асноўным у млынах з электрычным рухавіком і вадзяных млынах.

Пасля вайны млыны вадзяныя паступова замяняліся млынамі-вальцоўкамі з электрычным рухавіком, хаця доўгі час калгасы і саўгасы карысталіся (для кармакухань) вадзянымі млынамі, радзей ветракамі.

У наш час яны дзе-нідзе захаваліся як помнікі народнай архітэктуры.