МУЗЫКА — народны скрыпач на Віцебшчыне. Называлі таксама скамарох (Магілёўшчына). У канцы 19 — пачатку 20 ст. назва музыка перайшла на гарманіста.

З 16 ст. музыка займае прыкметнае месца ў грамадскім жыцці народа, задавальняючы яго духоўныя патрэбы. Без музыкі не абыходзіліся многія каляндарна-земляробчыя і сямейныя святы, кірмашы, ігрышчы, вячоркі, бяседы. Ha іх музыка іграў сола або разам з іншымі музыкантамі ў ансамблі, тураваў спевам.

Рэпертуар музыкі вылучаўся асаблівым багаццем, уключаючы гукавыяўленчыя і імправізаваныя, песенныя, танцавальныя і маршавыя найгрышы ва ўсёй разнастайнасці іх вобразна-эмацыянальнага і стылявога зместу. Згодна народнаму ўяўленню, сапраўдным, «прыродным» музыкаю можа быць толькі той, хто прадаў сваю душу д'яблу, які і даў яму надзвычайную сілу ўздзеяння на ўвесь навакольны свет.

На працягу ўсяго жыцця музыка выказваў выключную адданасць свайму інструменту і музычнай справе. Таму невыпадкова ў многіх мясцовасцях Беларусі пасля смерці музыкі разам з ім у труну кладуць скрыпку. Мастацтва ігры на ёй музыка пераймаў па традыцыі ў сям'і, спасцігаў самавукам («сам праз сябе») або ад славутага «майстра», які нярэдка быў заснавальнікам мясцовай выканальніцкай школы.

Вясковы музыка вёў і гаспадарку, бо адным «музыкарствам» не мог забяспечыць сям'ю. Адносіны аднавяскоўцаў да музыкі былі дваякія: з аднаго боку, народ лічыў, што «з музыкі хлеб невялікі», «музыка і дудар — невялікі гаспадар»; з другога — бачыў у ім носьбіта радасці і весялосці, выразніка пачуццяў і думак народа. Пра музыку складзены паданні, казкі, песні, загадкі. Роля музыкі ў значай ступені захоўваецца ў побыце сучаснай вёскі.