МЫТА, мыт, цлоГалоўная »
МЫТА, мыт, цло — грашовы збор, які бралі ў ВКЛ з мясцовых купцоў за ўвоз з-за мяжы або вываз тавараў за мяжу і з іншаземцаў за продаж тавараў на мясцовых рынках ці правоз іх па тэрыторыі дзяржавы.
Мыту аддавалі і некаторымі таварамі; кошт тавараў і суму мыты з 15 ст. запісвалі ў мытныя кнігі. Мыту збіралі мытнікі ў спецыяльных памяшканнях — каморах і прыкаморках, дзе тавары аглядалі і ацэньвалі.
Да 15 ст. купцы плацілі мыту і буйным феадалам, па землях якіх ішлі гандлёвыя шляхі ( гасцінцы). Пратэсты і скаргі гарадоў прымусілі вярхоўную ўладу ў 16 ст. пакінуць скарбу манапольнае права збіраць мыту (часам яно перадавалася ў арэнду).
У 1570 г. устаноўлены 2 стаўкі мыты: мясцовыя купцы плацілі 1 грош з кожнай капы (г.зн. 60) грошаў у кошце тавару (1,7% агульнага кошту); замежныя — 2 грошы з капы (3,4% кошту). Да сярэдзіны 17 ст. сеймавыя пастановы павялічылі мытны збор у 3 — 4 разы. З сярэдзіны 16 ст. да 1764 г. ад платы мыты за вываз прадуктаў са сваіх маёнткаў вызвалялася шляхта.
Аўтар: З.Ю.Капыскі Крыніца: Беларуская энцыклапедыя
|