 Першае ўражанне ад чарговага свята цыкла «Рух зямлі» ў абласным грамадска-культурным цэнтры (АГКЦ) – фальклорам у Брэсце цікавяцца цемнаскурыя студэнты-нігерыйцы, кітайцы ды пенсіянеры. Менавіта яны складалі большасць залы ў апошні дзень перад Піліпаўкай. Між тым народныя калектывы з Ганцаўшчыны – «Хатовічы» з Хатыніч і «Завіца» з Раздзялавічаў – жаданыя госці любых рэспубліканскіх фестываляў, і нават у Польшчы. Госці з далёкага райцэнтра прывезлі самабытныя абрады, якія захаваліся толькі ў названай мясцовасці. Найбольш рэдкі – «рэкруты», які рэпрэзентавалі раздзялавіцкія жанчыны паважанага ўзросту. Што гэта за цяжкая і доўгая служба, бадай, ведалі толькі продкі. Праводзіны маладога хлопца на сем год у войска выліваліся ў сапраўднае шчымлівае развітанне з удзелам родзічаў і вяскоўцаў («Завіца» – ад залвіца, сваякі). Сам небарака служывы стаяў як з крыжа зняты, так яму не хацелася пакідаць родны кут. Але, па сцэнарыю, яго ўжо чакалі коні і два начальнікі.
Ролю маці рэкрута выдатна выканала адна са старэйшых удзельніц калектыву Соф’я Мікалаеўна Рабцэвіч. Як звычайна, усё скончылася добра – частушкамі, полькай і мілагучнай песняй «Ой, дабранач усім нанач!». Бабулі здзейснілі подзвіг – не толькі дабіраліся за блізкі свет, але і скакалі, як маладыя. Некаторым з іх пад семдзесят! А як умела ў кожнай абвіты аборы (валокі) ля пасталоў! Ну сапраўды, дай раскрутку ды накіруй на «Еўрабачанне», поспех будзе не меншы, чым у славутага ўдмуртскага калектыву.
Рэкрут вяртаўся дадому, жаніўся, у сям’і нараджалася дзіця. Пахрысціць яго па народнай традыцыі, каб меў шчаслівы лёс, – цэлая навука. Яе сакрэты і адкрылі гледачам удзельнікі фальклорна-этнаграфічнага народнага калектыву «Хатовічы».
У адной жанчыны запытаўся: чаму такое несупадзенне назвы калектыву з вёскай Хатынічы? - А так яе яшчэ Якуб Колас называў, калі настаўнічаў у Люсіна, - тут жа выпаліла субяседніца. – Ён і з нашымі аднавяскоўцамі гутарыў.
Памятаюць жыхары класіка! Не забываюць і беларускую мову. Кажуць, у Раздзялавічах яна напеўная, з оканнем («захавалася, бо вакол былі адны балоты»), у Хатынічах словы больш адрывістыя, быццам карацейшыя, асіміляваныя прыезджымі…
…Ды раптам вяскоўцы схамянуліся, занепакоіліся, што доўга засядзеліся. Прычына важкая - трэба разыходзіцца, «бо пара свіней карміць…». У канцы частавалі гледачоў салодкай булкай з печы, зноў спявалі і танчылі. Ды так, што цемнаскурыя нігерыйцы ледзьве ўседзелі на месцах. Відаць было, ім па тэмпераменту прыйшліся скокі – падэспань, «нарэчанька» і іншыя.
Шмат было ганаровых і салодкіх узнагарод ад начальніка ўпраўлення культуры аблвыканкама Сяргея Панасюка, кіраўніка АГКЦ Святланы Каржук. Нельга не пагадзіцца са словамі загадчыцы аддзела традыцыйнай культуры АГКЦ Ларысай Быцко, якая вядзе праект з 2009 года.
- Гэтыя людзі багатыя ўжо таму, што носяць у сабе такі вялізны скарб, як народная культура, - сказала суразмоўніца. – Дзякуючы гэтаму мы маем сваё аблічча – аблічча беларусаў. Таму рэкамендуем кожнаму падобнаму калектыву ствараць «калектывы-спадарожнікі», каб як мага больш прыцягваць моладзі.
| 
