ДЗЯДЗІНЕЦ – 1) ядро, цэнтральная ўмацаваная частка старажытнарускага горада (пасля 14 ст. ў Расіі называлася крамлём, на Беларусі – замкам). Тут жыў князь з дружынай або прадвадзіцель (ваявода) з гарнізонам воінаў, знаходзіліся двары феадалаў, адміністрацыйныя і культавыя пабудовы. Найбольш часта дзядзінец размяшчаўся на мысе пры сутоках рэк: у Полацку Палаты і Заходняй Дзвіны, у Мінску Нямігі і Свіслачы, у Віцебску Віцьбы і Заходняй Дзвіны, у Гродне Гараднічанкі і Нёмана, у Тураве Язды, Струменя і Дамухі. Часамі знаходзіўся на ўзвышшы воддаль ракі (Навагрудак, Ваўкавыск).

Плошча дзядзінца ў найбольш буйных гарадах Беларусі: Полацка каля 10 га, Мінская 3 га, Віцебска 2,5 га, Гродна і Турава каля 1 га. Напачатку дзядзінец па перыметры ўмацоўвалі валам з частаколам або тынам, а са знешняга боку – і ровам. Пазней земляныя ўмацаванні заменены мураванымі (з каменю ці цэглы) сценамі і драўлянымі (радзей мураванымі) вежамі. Да дзядзінца часта прымыкаў умацаваны пасад – вакольны горад, заселены ў асноўным гандлёва-рамесным людам. У час небяспекі на дзядзінцы і ў вакольным горадзе хаваліся жыхары адкрытых пасадаў і бліжэйшых сельскіх паселішчаў.


2) Месца ў царкоўным прытворы, дзе стаялі жабракі.

3) Агароджаны пляц, двор пры якой-небудзь вялікай пабудове (гаспадарчай, жылой і інш.).