Вайна ўварвалася ў жыццё слонімскага хлопца Герца Шапяцінскага якраз у яго дзевятнаццаты дзень нараджэння. Дваццаць чацвёртага чэрвеня немцы занялі Слонім, і юнак з патокам бежанцаў вымушаны быў пакінуць горад, асцерагаючыся некаторых былых аднакласнікаў, якія пайшлі на службу ў паліцыю і цяпер не супраць былі паквітацца з ім, актывістам і камсамольцам.

З кожным днём фашысты ўзмацнялі акупацыйны рэжым, усе дарогі былі перакрыты. У адну з ліпеньскіх начэй нехта ціхенька, але настойліва пастукаў у акенца хаты, дзе жыла сям'я Шапяцінскіх. Маці, змучаная бясконцым чаканнем весткі ад сына, у трывозе падхапілася і выглянула з-за фіранкі. Гэта быў Герц. Аб яго вяртанні ніхто не ведаў. Некаторы час малады чалавек хаваўся ад чужых вачэй дома і ў суседзяў.

Аднак у жніўні сорак першага для яўрэйскага насельніцтва надышоў час страшэнных выпрабаванняў — немцы загналі ўсіх у гета.

Але і тады людзі не скарыліся. Ва ўмовах смяротнай пагрозы было створана падполле, адным з арганізатараў якога стаў камсамолец Г. Шапяцінскі. Падпольшчыкі наладзілі сувязь з партызанскім атрадам імя М. А. Шчорса, якім камандаваў лейтэнант Павел Васільевіч Пранягін.

"29 чэрвеня 1942 года нашай сям'і — бацьку Ісааку Навумавічу, маці Ганне Якаўлеўне, маім пяцярым братам і сястры Раі — удалося вырвацца з гета і далучыцца да атрада імя М.А. Шчорса”, — пісаў у сваіх успамінах Якаў Ісаакавіч Шапяцінскі, брат Герца. Былы партызан успамінаў пра ўдзел у буйных баявых аперацыях — разгроме нямецкіх гарнізонаў у Косаве, Чамялах, кулямётнай школы ў Авіновічах, падрыве моста на Шчары, цяжкім баі на 10-м шлюзе.

У кастрычніку сорак другога браты Герц, Якаў з сястрой Раяй далучыліся да партызанскага атрада Васіля Аляксеевіча Васільева, "дзядзі Васі", на базе якога ў сакавіку 1943 года была створана брыгада імя Леніна Пінскага злучэння. Траіх Шапяцінскіх залічылі ў атрад імя Дзяржынскага, камандзірам якога быў Навум Майсеевіч Ламейка. Разам з таварышамі яны ўдзельнічалі ў знішчэнні гарнізона ў Чырвонай Слабадзе, у баях на станцыях Люшча, Бастынь, каля Дзяніскавіч, падрыве чыгуначнага транспарту і ў арганізацыі партызанскай зоны ў Вялікіх Чучавічах, Гаўрыльчыцах, Гоцку, Вульцы, Вялуце.

У лютым сорак трэцяга немцы вырашылі знішчыць атрады партызан. Я.I. Шапяцінскі пісаў, што на іх рухаліся рэгулярныя войскі і батальёны з латышскіх, літоўскіх наймітаў і мясцовых паліцаяў. Партызанскае камандаванне аддало загад памяняць месцы дыслакацыі.

"Памятаю, у першую ж ноч мы пакінулі зімовы лагер і абозы ў чучавіцкім лесе і накіраваліся на паўднёвы захад, перайшлі чыгунку ў раёне Люшчы і дайшлі да плотніцкіх балот. Немцы занялі пусты лагер і зямлянкі. А зводкі фашыстаў, канечне, гаварылі аб разгроме "бандаў”, — успамінаў ветэран.

Штаб партызанскага злучэння Пінскай вобласці прыняў рашэнне не ўступаць у адкрытыя баі з перавышаючымі сіламі праціўніка. Народныя мсціўцы ваявалі з засад, ажыццяўлялі кароткія і раптоўныя налёты на невялікія групы гітлераўцаў. Ім даводзілася быць у пастаянным руху. Партызаны звычайна перамяшчаліся ноччу, а днявалі ў лесе ці на балотах. Нягледзячы на напружанасць абстаноўкі, голад, неверагодную стому, ніхто з іх не губляў веры ў перамогу над ворагам.

Шмат вёсак і хутароў партызанскага краю было спалена фашыстамі. Насельніцтва, ратуючыся ад карнікаў, уцякала ў лес.

У сакавіку 1943 года многія кадравыя нямецкія фарміраванні пасля апублікавання дакладаў і справаздач аб поўным знішчэнні партызан былі адпраўлены на фронт. Партызанскі атрад імя Дзяржынскага, байцамі якога былі браты Шапяцінскія, у гэты час дыслацыраваўся паблізу вёскі Гаўрыльчыцы. У суботу, 13 сакавіка, камандзір аддзялення Павел Качарганаў атрымаў загад разведаць абстаноўку ў вёсках Чудзін і Будча. Дзесяць байцоў аддзялення пайшлі на заданне. На досвітку кулямётчыкі, што стаялі ў сакрэце, а сярод іх быў Якаў Шапяцінскі, заўважылі людзей, якія рухаліся ў бок лагера. Пазней ён успамінаў: "Гэта нашы рабяты вярталіся з задання. Я стаў лічыць іх. Сем... Траіх няма. Раптам пахаладзела ўнутры. Я адразу зразумеў, што сярод тых невярнуўшыхся мой брат Герц”.

Аб тым, што адбылося ноччу, расказаў таварышам камандзір аддзялення: "Калі мы дайшлі да ваколіцы Чудзіна, трое байцоў вызваліся ісці першымі. Гэта былі Мікалай па мянушцы Колкаўскі з в. Колкі, які ведаў некаторых мясцовых жыхароў, лейтэнант Віктар і аўтаматчык Герц. Ля самай вёскі яны трапілі на засаду карнікаў батальёна "СС". Пачуліся кулямётныя чэргі, узрывы гранат — і хутка ўсё змоўкла. Група ў напружанні прыслухоўвалася да нязвыклай пасля перастрэлкі цішыні. I раптам з боку Чудзіна пачуўся яшчэ адзін выбух...”

У гэты ж дзень, 14 сакавіка, партызанам усё ж удалося прабрацца ў Чудзін, дзе яны і даведаліся аб абставінах гібелі сваіх таварышаў. Віктар і Мікалай былі забіты адразу. Аўтаматчык Герц адстрэльваўся, але быў паранены ў нагу, ён змог адпаўзці яшчэ каля пяцідзесяці метраў. Ноч выдалася яснай і фашысты заўважылі байца. У той час узяць у палон жывога партызана было для акупантаў і іх памагатых — паліцаяў, надзвычайнай падзеяй, таму яны прапанавалі раненаму здацца. Той адказаў: "Здаюся". Паступіў загад: "Кідай зброю". Баец моўчкі адкінуў убок свой аўтамат. Зноў пачуўся загад: "Уставай, рукі ўгору!". Партызан са стогнам вымавіў: "Дапамажыце. Я паранены ў ногі, не магу ўстаць". Абнадзееныя неверагоднай удачай, фашысты кінуліся да сваёй ахвяры. Калі яны наблізіліся да байца, паранены рвануў чаку гранаты — грымнуў выбух...

У 1956 годзе, калі праводзіліся перапахаванні воінаў і партызан, загінуўшых на тэрыторыі нашага раёна, астанкі трох народных змагароў былі перавезены ў брацкую магілу, што знаходзіцца на плошчы горада Ганцавічы. Сярод іх быў і прах Герца Шапяцінскага.