Днямі ў рэдакцыю газеты "Савецкае Палессе” прыйшоў ліст ад вучня 4 класа гімназіі Ільі КЛІМАЎЦА. У ім хлопчык піша: "Кожны год у маі мы святкуем Дзень Перамогі. Шкада, што з кожным годам тых, хто набліжаў яе да нас, становіцца ўсё менш. Няма ўжо сярод жывых і майго прадзеда Іосіфа Уладзіміравіча Цвіркі — былога франтавіка. Але памяць аб ім жыве ў сэрцах яго дзяцей, унукаў і праўнукаў. Хацелася б расказаць пра яго чытачам раёнкі".
Што і казаць, малайчына хлопчык: памяць — гэта святое. Сёння мы з задавальненнем друкуем расказ Іль’і пра яго прадзядулю.
"Свайго прадзядулю я не памятаю. Калі нарадзіўся, яго ўжо не было на гэтай зямлі. Але мая матуля з такой пяшчотай і так шмат расказвала пра яго, што, здаецца, я ведаў свайго прадзядулю асабіста.
Мама любіць паўтараць: чалавек жыве, пакуль людзі помняць пра яго, думаюць аб ім, згадваюць усе яго добрыя зямныя справы. Якім жа быў мой дарагі прадзядуля?..
8 сакавіка 1925 года ў вёсцы Карацк Клецкага раёна ў сялянскай сям'і Цвіркаў нарадзіўся хлопчык. Назвалі яго Іосіфам. Іосіф быў старэйшым у сям'і, таму з ранняга дзяцінства яму давялося дапамагаць бацькам па гаспадарцы, карміць малодшых братоў і сясцёр. 3 12 гадоў ён пачаў працаваць самастойна. Цяжкі тады быў час, але ніхто нават не здагадваўся, што наперадзе наш народ чакае самае страшнае выпрабаванне — вайна.
Майму прадзядулю было ўсяго васемнаццаць гадоў, калі савецкія войскі вызвалілі ад гітлераўцаў Беларусь. У дзень вызвалення ён першым з'явіўся ў ваенкамат і добраахвотнікам пайшоў на фронт. Ваенную прысягу прыняў 6 жніўня 1944 года, а ўжо 9 жніўня ўдзельнічаў у баях з фашыстамі ў складзе 123 артылерыйскага палка. Потым маладога салдата перавялі ў гвардзейскі гаўбічны полк.
Да 1949 года нёс ваенную службу мой прадзядуля. Дамоў вярнуўся ўзмужнелым чалавекам, які пабачыў за кароткі час такія жахі, што іншым і за ўвесь век не зведаць.
Неўзабаве мой прадзядуля ажаніўся. Адзін за адным з'явіліся на свет трое дзетак — дзве дачкі і сын. Ішлі гады, дзеці выраслі. Сын ажаніўся, дочкі павыходзілі замуж, і ў іх пачалі нараджацца свае дзеці. Першай нарадзілася мая мама Марына. Яна вельмі любіла свайго дзеда і кожны год на Дзень Перамогі хадзіла разам з ім ва ўрочышча Горкі, каб ля святога для кожнага ганцаўчаніна месца — Кургана Славы, устаноўленага там, ушанаваць памяць усіх воінаў-вызваліцеляў. Мама была вельмі цікаўная і пастаянна распытвала дзеда пра вайну. I ён паддаваўся на ўгаворы: расказваў ёй, як Радзіму абараняў, як нямецкія танкі падбіваў, як горад-крэпасць Кёнінгсберг штурмавалі... Расказваў прадзядуля і аб сваім удзеле ў вайне на Далёкім Усходзе супраць японскіх самураяў — саюзнікаў гітлераўскай Германіі. Успамінаў таксама, што ворага яны перамагалі не толькі сілай зброі, але і ваеннай хітрасцю. Згадваў ён і пра свайго баявога таварыша, які падчас бамбёжкі закрыў яго сваім целам, а сам загінуў. Аб тым выпадку прадзядулю, пакуль ён жыў, увесь час напаміналі асколкі бомбы, якія так і не змаглі выняць з ягонай нагі хірургі.
Расказваў прадзядуля маме не толькі пра вайну. Ён быў выдатным музыкантам-самавучкай. Прыйдуць, бывала, у хату госці, ён возьме ў рукі гармонік і зайграе. I так па-заліхвацку, што мая мама не магла ўстрымацца і пачынала пад музыку танцаваць. Іграў мой прадзядуля і на баяне, і на скрыпцы, і на барабане, і на многіх іншых інструментах. Калі ж пад рукамі нічога не было, іграў на звычайных лыжках. Ні адно вяселле не абыходзілася без удзелу майго прадзядулі-музыкі.
Усё было добра, але раптоўна прадзядуля захварэў і яго не стала. Памёр ён 23 лютага... У свята нарадзіўся і ў свята памёр. Выпадковасць?!
Радзеюць рады ветэранаў. Час няўмольны: хутка іх зусім не стане. Дык давайце ж будзем дапамагаць жывым нашым старэнькім бабулям і дзядулям. I не толькі ў Дзень Перамогі, але і ў будні. Ім так патрэбна наша ўвага! Памятайце, што без іх не было б ні нас, ні будучыні нашай краіны, а магчыма, і ўсёй Зямлі”.
|