І калі пераважная большасць артэфактаў даўніны, знойдзеных у сярэдзіне мінулага стагоддзя на раскопках курганных могільнікаў, захоўваецца ў Музеі Беларускага Палесся ў Пінску (пакуль што толькі тры гліняныя прасніцы былі перададзены на экспанаванне ў Ганцавіцкі раённы краязнаўчы музей), то адметныя архітэктурныя помнікі радуюць сваім дагледжаным абліччам вока айчыннага і замежнага турыста. І яскравым прыкладам дбайнага стаўлення да сваёй спадчыны з'яўляецца сядзіба роду Свяжынскіх у вёсцы
Агарэвічы. Сёння гэта - невялікі гасцінічны комплекс з утульнай кавярняй. Непадалёк ад яго - пляцоўка для навучання арыстакратычнаму віду спорту: адзіны ў раёне конны манеж.
Па словах дырэктара Ганцавіцкага раённага краязнаўчага музея Алы Занька, сёння гасцінічны комплекс сядзібы Агарэвічы карыстаецца папулярнасцю не толькі ў айчынных падарожнікаў, але і ў турыстаў з ЗША, Германіі, Галандыі і Польшчы, чые захопленыя ўражанні можна прачытаць у кнізе водгукаў. Відавочна, гасцей прываблівае не толькі чароўная навакольная прырода і адметная архітэктура сядзібы, але і яе гісторыя.
Як сведчаць дакументы, у 1-й палове ХІХ ст. Свяжынскія пабудавалі ў Агарэвічах драўляную сядзібу, якая ў 1911 г. была істотна перабудавана яе новымі гаспадарамі. Нельга не адзначыць архітэктурныя адметнасці сядзібы, у асобных пакоях якой да нашага часу захаваліся фрагменты старадаўніх фрэсак. У прыватнасці, будынак палаца мае ўсяго адзін паверх, накрыты закругленым з усходняга боку двухсхілавым дахам, а з заходняга - паўвальмавым з дэкарыраванымі дахавымі вокнамі. Пры гэтым сядзібнапаркавы ансамбль уключаў палац, мураваную стайню, гумно, парк, сажалкі і ўязную браму на двух мураваных слупах.
Паводле даследаванняў айчыннага гісторыка, доктара бiялагiчных навук Анатоля Федарука, парк адносіцца да тыпу рэгулярных перыяду эклектыкі. Ён быў закладзены прыкладна ў 2-й палове ХІХ ст. на адносна невялікай плошчы. Парадная частка парку мела сіметрычна-восевую кампазіцыю і сістэму сажалак. Асноўную частку яго складаў фруктовы сад, размешчаны за сядзібным домам. Уздоўж цэнтральнай і бакавых алей цягнулася прагулачная сцежка з лінейнай пасадкай кветкавых раслін. Адметна і тое, што ў парку шырока прымянялася дэкаратыўная стрыжка дрэў пры фарміраванні алей з елак і грабаў.
Пасля ўключэння тэрыторыі Заходняй Беларусі ў склад БССР сядзіба была нацыяналізавана, а яе гаспадары - раскулачаны. Доўгі час лічылася, што восенню 1939 г. супрацоўнікі НКУС сярод ночы паднялі пані Марыю і разам з трыма дзецьмі вывезлі на станцыю Ганцавічы, каб адтуль адправіць у Сібір. Толькі нядаўна, дзякуючы інфармацыі Кшыштафа, пляменніка старэйшай дачкі апошняй гаспадыні маёнтка Ірэны Свяжынскай, які сёлета прыязджаў у Агарэвічы, высветлілася, што на самой справе пазбегнуць высылкі на Поўнач здолелі ўсе трое дзяцей: іх выратавала старая служанка пані- Юзэфа.
У свой час, каб захаваць гісторыю роду і паспрыяць у справе пошукаў родных, Ірэна па памяці намалявала схематычны план сядзібы і зрабіла аўдыязапісы сваіх успамінаў. Копію гэтага плана разам з унікальнымі фотаздымкамі сядзібы пачатку ХХ ст. Кшыштаф Свяжынскі перадаў сённяшняму дырэктару комплексу Галіне Кулікоўскай. Дзякуючы плану можна ўбачыць, што на тэрыторыі сядзібы рупліва даглядаліся алеі, некалькі кветнікаў і вялікі сад. А непадалёк ад іх размяшчаліся гаспадарчыя пабудовы і сыраварня, якую стварыла апошняя гаспадыня сядзібы Марыя Свяжынская-Апацкая ў пачатку ХХ ст.
Нельга не сказаць колькі слоў пра далейшы лёс гэтай сядзібы. Як адзначыла дырэктар Ганцавіцкага раённага краязнаўчага музея Ала Занька, памяшканне сядзібы выкарыстоўвалася ў якасці сельскага клуба. У 1960-70-х гадах сядзіба Свяжынскіх стала месцам жыхарства для некалькіх сем'яў, а пасля іх высялення - пэўны час пуставала і прыходзіла ў заняпад. Толькі ў 1996-м, дзякуючы намаганням тагачаснага старшыні мясцовага калгаса Міхаіла Кунцэвіча, будынак быў адрэстаўраваны і стаў выдатным аб'ектам турыстычнай інфраструктуры
Ганцавіцкага раёна.
