ДЗЯРЖЫНСКІ КАСЦЁЛ СВЯТОЙ ГАННЫГалоўная »
ДЗЯРЖЫНСКІ КАСЦЁЛ СВЯТОЙ ГАННЫ размяшчаецца на вуліцы Першамайскай у паўночнай частцы горада Дзяржынск (Койданава) Мінскай вобласці.
Першапачатковы храм Апекі Божай заснаваны ў 1439 г. па фундацыі літоўскага князя Міхаіла Жыгімонтавіча (па іншых звестках — Радзівілаў). Неаднаразова цярпеў ад пажараў. Існуючы храм пабудаваны ў другой палавіне 18 ст. Меліся філіяльны касцёл у в. Вязынь, прыпісныя капліцы ў вёсках Станькава, Гарбузы, Нарэі, Рубілкі, Скароднае, Навасёлкі. На 1883 г. налічвалася 12300 парафіян. Пасля Вялікай Айчыннай вайны выкарыстоўваўся пад дзіцячую музычную школу. У 1990-я гг. перададзены парафіянам і адноўлены.
Помнік драўлянага дойлідства з рысамі барока. Трохнефавая двухвежавая базіліка на мураваным цокалі. Мае ярусную аб'ёмна-прасторавую кампазіцыю: да цэнтральнага высокага нефа, які пераходзіць у пяцігранную апсіду, далучаюцца больш нізкія бакавыя нефы з аднасхільнымі пакрыццямі. Галоўны фасад вырашаны шырокай вертыкальна ашаляванай плоскасцю. Першапачаткова фасад быў фланкіраваны дзвюма двух’яруснымі чацверыковымі вежамі, завершанымі пластычнымі па форме каркаснымі шатровымі сігнатуркамі (былі знесены і надбудаваны нізкія вежачкі). Паміж імі быў размешчаны фігурны валютны шчыт, што прыкрываў двухсхільны дах — кампазіцыя, запазычаная з барочнай мураванай архітэктуры. Па цэнтры фасада было лучковае акно, што асвятляла хоры, і чатырохслуповы ганак. Бакавыя фасады расчлянёны дзвумя радамі прамавугольных (раней лучковых) аконных праёмаў і вертыкальнымі брусамі-сцяжкамі ў прасценках.
У інтэр'еры на апсідную сцяну была нанесена ілюзорная выява барочнага алтара ў выглядзе порціка з дзвумя парамі размешчаных уступам канелюраваных карынфскіх калон, якія неслі лучковы франтон з кампазіцыяй «Глорыя» ў завяршэнні. Характарызаваўся напружанасцю і экспрэсіўнасцю архітэктурна-пластычнай кампазіцыі, выгінамі хвалістага франтона і карнізных паясоў, насычанасцю скульптурай, вазамі і дэкаратыўнай разьбой. Уся архітэктурна-пластычная кампазіцыя была ўзнята на высокі філёнгавы цокаль са скульптурамі апосталаў па баках. У цэнтры алтара быў жывапісны абраз «Прасвятая Багародзіца» 18 ст.
Першапачаткова перад касцёлам стаяла драўляная двух’ярусная зрубна-каркасная званіца, шатровы гонтавы дах якой завяршала сігнатурка, падобная да касцельнай. У канцы 20 ст. яе змяніла мураваная двух’ярусная васьмігранная шатровая званіца.
Крыніца: Кулагін А. М. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл.
|