Абапал старажытнага тракта растуць ліпы, якія за гады разгалістымі галінамі счапіліся так, што ўтварылі адмысловы шацёр. Уязджаем у старажытную вёску, былое панскае памесце, якое калісьці належала філантропу Юзэфу Рэйтану і яго жонцы Аліне з роду Гарцінгаў. Паненку за яе любоў і замілаванне тутэйшымі мясцінамі параўноўвалі са знакамітай Эміліяй Плятэр. На жаль, ад былой панскай сядзібы, акрамя ліпавай алеі ды невялічкай цэркаўкі, што стаіць на мясцовых могілках, больш нічога да нашых дзён не захавалася.

Спрадвеку ціхія і спакойныя Ганцавічы сёння нагадваюць растрывожаны пчольнік. Куды ні кінь — людзі ў аранжавых шлемах, стрэлы аўтакранаў, экскаватары, самазвалы, бульдозеры, катлаваны, траншэі цеплатрас, штабялі цэглы, пліткі, трубаў… Адусюль чуецца стук адбойных малаткоў, піск электрапілаў, з рыштаванняў сыплюцца іскры газазваркі… Палескі гарадок ператварыўся ў вялікую будаўнічую пляцоўку, каб у пачатку верасня па праву і годна назвацца сталіцай традыцыйнага свята — Дня беларускага пісьменства.

Ha Беларусі ўсталявалася добрая традыцыя штогод адзначаць Дзень беларускага пісьменства. Сёлета, ужо ў 18-ы раз, гэтае свята будзе адзначацца ў г.Ганцавічы, і гэта не выпадкова. Ганцаўшчына, маляўнічы куточак Беларускага Палесся, з даўніх часоў славіцца майстрамі беларускага мастацкага слова.

Адным з фіналістаў праекта "Сем цудаў Беларусі" стаў Рэспубліканскі гідралагічны заказнік "Падвялікі мох", што знаходзіцца ў Ганцавіцкім раёне (Брэсцкая вобласць). Чытачы "Народнай газеты" ахвотна аддавалі свае галасы за гэты цуд прыроды, хоць ён і не настолькі вядомы ва ўсіх рэгіёнах Беларусі, як тыя ж Белавежская пушча, Брэсцкая крэпасць, рэзідэнцыя Радзівілаў у Нясвіжы ці Мірскі замак.

Больш за стагоддзе мінула з таго часу, калі маладзенькім настаўнікам сюды ў самую глыб Палесся, у ціхую вёсачку Люсіна, што зграбненька тулілася сярод лесу ды непраходнага балота, прыехаў працаваць выпускнік Нясвіжскай настаўніцкай семінарыі Канстанцін Міцкевіч, будучы класік беларускай літаратуры.

Час одуму настаў у 80-я гады, адраджалася духоўная сувязь з жыццём, з зямлёю роднаю, якая ў паэтаў прымае форму прызвання, прызначэння, лёсу. М.Рудкоўскі выйшаў да чытача з вершамі, у якіх на новым узроўні азваліся маральна-філасофскія глабальныя пытанні веку. Сэнс быцця, што ў маладосці наведваў трапяткімі, шчымлівымі здагадкамі, а ў зеніце звёў да звяржэння ідэалаў, зрываўся на спадах, тут азваўся філасофскім роздумам, патрэбаю глыбокай развагі, самаразліку адказаў на пытанні: хто я і навошта жыву на зямлі, што магу зрабіць для яе...

Неразгаданай загадкай застаецца для сацыёлагаў культуры выхад у свет пасляваеннага пакалення беларускіх паэтаў. Без любові народжаны, халодны бог вайны Марс як бы знямогся і адумаўся ў агні сусветнай бойні ці напалохаўся прывіду новай, атамнай, калі пакінуў столькі даравітых, чулых сэрцам дзяцей, прызваннем якіх стала асуджэнне вайны, стварэнне новага свету без войнаў і сябе ў тым свеце, дзе творчасць прызнаецца адзінаю мэтай і сутнасцю.

Признаться, когда мне сказали, мол, в Ганцевичах есть чему поучиться в плане физкультурно-спортивной работы, сначала удивился: что там может быть такого особенного? По приезде понял, что положительный опыт этого района должен стать достоянием всех. К примеру, одной из особенностей физкультурно-спортивной работы в Ганцевичах является проведение школьных районных олимпиад, которым местные власти уделяют самое серьезное внимание. В марте текущего года состоялись уже четвертые ганцевичские игры.

Дзень беларускага пісьменства сёлета адбудзецца ў Ганцавічах Брэсцкай вобласці. Карэспандэнты "Народнай Газеты" завіталі ў гэты горад, каб бліжэй пазнаёміцца з гаспадаром свята кнігі, даведацца, як тут шануюць родную мову і літаратуру, а таксама захоўваюць народныя традыцыі.

Браты Міхаіл і Кірыл Сідарэвічы з вёскі Задуб'е Ганцавіцкага раёна — памочнікі на незвычайнай птушынай ферме. Акрамя паштовых галубоў і беласнежных лебедзяў, на вясковым падворку сабрана ўнікальная калекцыя экзатычных птушак.

Дзейнасць збіральнікаў паэтычных жамчужын народа М.Г. Чарнышэўскі назваў подзвігам. Сапраўдны подзвіг здзейсніў наш зямляк – фалькларыст, этнограф, мовазнавец, публіцыст Аляксандр Казіміравіч Сержпутоўскі.

У Ганцавічах, што на Брэстчыне, ужо рыхтуюцца да Дня беларускага пісьменства. Менавіта ў гэтым маляўнічым кутку Палесся ў 2011-м пройдзе свята кнігі. Безумоўна, ні ў якім разе арганізатары фэсту не змогуць абмінуць вёску Люсіна, дзе сваю настаўніцкую дзейнасць у 1902 годзе пачынаў класік беларускай літаратуры Якуб Колас. Карэспандэнты "НГ" завіталі ў гэты самабытны край, каб даведацца, што зараз звязвае яго з асобай славутага пісьменніка і якія ўспаміны пра выпускніка Нясвіжскай настаўніцкай семінарыі Канстанціна Міцкевіча перадаліся ў спадчыну мясцовым жыхарам.

Яркімі культурна-асветніцкімі падзеямі папаўняецца штогод летапіс гісторыі свята нашага роднага слова. Непаўторную старонку дадасць у гэты летапіс і Дзень беларускага пісьменства-2011, сталіцай якога будзе горад Ганцавічы, адметны сваімі літаратурнымі традыцыямі.

Бабушки из белорусского Полесья науку не признают. Они больше доверяют народным средствам и держат в тонусе всю свою деревню. Каждое лето жительницы Крышиловичей собирают травы и набивают ими сенники. О чудодейственной силе лечебных матрасов уже ходят легенды. Андрей Алексеенко узнал рецепт «полесской виагры». 

Як і ў іншых мясцінах, летапісная гісторыя Ганцаўшчыны складаецца з гераічных подзвігаў і звычайнай працы яе людзей, вызначальных грамадска-палітычных падзей і невялікіх малюнкаў з паўсядзённага жыцця, вясёлых святкаванняў і малавядомых трагічных старонак. Не менш багатая яна на розныя загадкі і таямніцы. Адказы на іх, захаваныя сярод архіўных дакументаў, ці ў людской памяці, цярпліва чакаюць сваіх даследчыкаў. Альбо — шчаслівага выпадку. А ў тым, што яны рана ці позна знаходзяцца, яшчэ раз пераканала падзея, якая нядаўна адбылася ў Агарэвічах.